kutubhona

улар куфрда ва Исломга киришлари эвазига Пайғамбар с.а.в.дан кейин амр уларники бўлишини рад қилишда қаттиқ туриб олишгани, кофир ҳолда қолаверишгани айтилади. Шундай экан энди қандай қилиб Росул с.а.в. уларга хитоб қилиб: «Бу орангизда менинг халифам», деб айтиши ва унга қулоқ солиб, итоат қилишни уларга буюриши мумкин, ахир? Пайғамбаримиз уларнинг кофир ҳолда қолишганини, Исломни рад қилишганини била туриб уларга буни қандай буюриши мумкин, ахир? Улар кофирлигича қолишган экан, Али уларнинг орасида қандай қилиб халифа бўлиши мумкин, ахир?

Тўртинчидан: Улар ривоят қиладиган ривоятда: «Бу менинг биродарим, васиййим ва орангизда халифам, бас унга қулоқ солиб, итоат қилинглар», дейилади. У оли Абдулмуттолибга қилинган хитобдир. Чунки Набий с.а.в. гапни: эй бани Абдулмуттолиб, деб бошлади. Демак хитоб уларга хосдир. Чунки Алини мусулмонларга халифа қилганлиги эмас, балки бани Абдулмуттолиб орасида халифа қилганлиги айтилмоқда. Зеро Пайғамбар с.а.в.: «орангизда халифам», деган. Демак Али ўшанда мусулмонларга халифа бўлмаган. Бу нассдан очиқ кўриниб турибди. Бу ерда сабабнинг хослиги эмас, лафзнинг умумийлиги эътиборга олинади, деб айтиш ноўриндир. Чунки бу сабаб эмас, айни воқеадир. Қолаверса «Эй бани Абдулмуттолиб» ва «орангизда халифам» лафзи ҳам умумий эмас, хос бўлиб келяпти. Ҳодиса сабаб эмас, айни воқеа бўлгани боис ҳамда лафз умумий эмаслиги боис бу лафзни хос деб эътибор қилиш лозим.

Бу тўрт ишдан биттасининг ўзиёқ бу ҳадиснинг ёлғонлигини ва зидлигини, уни рад қилиш дироятан вожиб эканини очиқ кўрсатиб беришга кифоя қилади. Бу билан Росулуллоҳ с.а.в. ўзидан кейин Алини халифа қилишни кўрсатиб кетмаганлиги аён бўлади. Буларнинг ҳаммасидан аён бўлиб турибдики, Росулуллоҳ с.а.в. ўзидан кейин халифаликка бир шахсни тайин қилган деб ҳужжат келтирадиган кишилар ривоят қилган ҳадислар рад қилинадиган ҳадислар бўлиб, ҳужжат қилишга ярамайди. Демак улар ҳужжатликдан тушади. Шундай қилиб Росулуллоҳ с.а.в. ўзидан кейин халифаликни зиммасига оладиган бирон шахсни тайин қилганига ҳеч қандай далил қолмади. Аксинча бунинг зиддига далил мавжуд. Яъни Росулуллоҳ с.а.в. бу ишни мусулмонларнинг ўзига ҳавола